Daltúin, Máire (2013) Liam Ó Rinn (1886-1943): Scríbhneoir cathrach agus criticeoir iarchoilineach. PhD thesis, Dublin City University.
Abstract
Liam Ó Rinn (1886-1943), a thuiscintí ar an teanga G haeilge, a chuid tuairim íochta i
dtaobh léann na Gaeilge agus an corpas fairsing scríbhneoireachta a shaothraigh sé i
rith a shaoil, is bunábhar don taighde seo. Fear a bhí ann a m hair sa tréim hse sin in
Éirinn ina raibh athruithe mora ag tarlú, ni ham háin m aidir le neam hspleáchas
polaitiúil na tíre, ach ó thaobh cúrsaí cultúrtha agus teanga de chom h maith. Bhí sé
sáite i ngluaiseacht na hAthbheochana agus d ’oibrigh sé go fonnm har, go
díograiseach, agus go leanúnach ar son na Gaeilge ar feadh a shaoil. Sm aointeoir nuaaoiseach
a bhí ann, a raibh sé mar chúram air an teanga a fhorbairt agus a chothú mar
theanga bheo chumarsáide. Dá bhrí sin, bhí Liam O Rinn claonta i dtreo gnéithe úra
na teanga a chur chun cinn, agus rinne sé iarrachtaí talam h nua a bhriseadh i gcúrsaí
stíle agus seánra.
Duine de na criticeoirí ba luaithe a rinne léirm heastóireacht ar litríocht na
hA thbheochana agus ar litríocht na Gaeilge i gcoitinne a bhí ann agus ar an ábhar sin
pléitear an ghné seo dá shaothar sa tráchtas. Bhí Ó Rinn sáite i saol na cathrach agus
bhí tuairim í láidre aige m aidir le tábhacht na cathrach ó thaobh shaothrú na Gaeilge
de. Bhí tuiscint ghéar aige ar thábhacht an aistriúcháin agus a ról i bhforbairt na
nualitríochta. Chomh maith leis sin, ba scríbhneoir cruthaitheach é Liam O Rinn agus
tá cáil bainte am ach aige go mórm hór m ar gheall ar na saothair nuálacha Tu rus go
Páras (1931), an chéad leabhar taistil a scríobhadh san fhichiú haois sa Ghaeilge,
agus Mo Chara Stiofán (1939), saothar neam hghnách m achnaim h agus beathaisnéise.
Is í an bhunchloch a bhfuil an tráchtas seo bunaithe uirthi ná C lár Saothair Uí Rinn,
liosta iom lán dá chuid scríbhinní, idir leabhair agus aistí iriseoireachta. Tá an pié sna
caibidlí bunaithe ar na bunscríbhinní seo, agus an C lár Saothair féin curtha ar fáil i
bhfoirm A guisín ar chúl an tráchtais. Tá aitheantas faighte ag O Rinn m ar dhuine de
na nua-aoiseoirí i bhforbairt litríocht na G aeilge sa tréim hse i ndiaidh bhunú an stáit.
Féachann an tráchtas seo le mionscagadh a dhéanam h ar a shaothair d ’fhonn a
thábhacht m ar chriticeoir agus mar scríbhneoir a m heas agus a chur i gcom hthéacs a
linne.
Metadata
Item Type: | Thesis (PhD) |
---|---|
Date of Award: | November 2013 |
Refereed: | No |
Supervisor(s): | Nic Eoin, Máirín and Ni Dhonnchadha, Aisling |
Subjects: | Humanities > Irish language Humanities > Literature |
DCU Faculties and Centres: | DCU Faculties and Schools > Faculty of Humanities and Social Science > Fiontar agus Scoil na Gaeilge |
Use License: | This item is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 3.0 License. View License |
ID Code: | 22502 |
Deposited On: | 30 Jul 2018 12:11 by Thomas Murtagh . Last Modified 30 Jul 2018 12:11 |
Documents
Full text available as:
Preview |
PDF
- Requires a PDF viewer such as GSview, Xpdf or Adobe Acrobat Reader
2MB |
Preview |
PDF
- Requires a PDF viewer such as GSview, Xpdf or Adobe Acrobat Reader
7MB |
Downloads
Downloads
Downloads per month over past year
Archive Staff Only: edit this record